Foru kuestioak ibilbide luzeko eztabaida intelektual eta politiko bikoitza supo- satzen du, Espainiako eta Euskal Herriko identitate garaikidearen bilakaeraren ezagutzarako ezinbestekoa dena. Testu honek ikuspegi honetatik Foruak man- tentze ala desagertze aldera izango diren diskurtso eta jarrera ezberdinak azter- tzen ditu, lehenengo kritika ilustratutik azaldutakoak, eta 1833tik 1876a arte egongo diren Estatu berriaren eraikuntzarako proiektu ezberdinei egokituko di- renak.
Sumario: I. LA PRIMERA POLÉMICA FORAL. II. EL DEBATE CENTRAL. III. LA DIVISORIA DE 1850. IV. EL NUEVO ESCENARIO DE 1868. 1. La propaganda del segundo carlismo. 2. Los discursos democrático, republicano y federal. V. EL EFECTO DE LA GUERRA. VI. FUENTES Y BIBLIOGRAFÍA.