Nekazaritza munduan egiten ziren akordio instituzionalek auzotar izaera zutenei esleitzen zieten lur komunalen aprobetxamendua. Baina biztanleen ohiturak araudiak finkaturikoa baino zabal eta irekiagoak izanik, auzotar ez zirenei ere uzten zieten lur horietara jotzen. Araudiak bestelakorik ezarri arren, beraz, auzotarren aprobetxamendua ez zen esklusiboa, nahiz eta mantendu egin zuten aprobetxamendurako eskubidea.
I. INTRODUCCIÓN. II. LA DEFINICIÓN DE LOS APROVECHAMIENTOS. 1. La restricción vecinal como mecanismo de equilibrio. 2. Los acuerdos reguladores. 3. La aplicación de los dispositivos de exclusión: el caso de Juan Martínez de Irarreta. III. LOS RESQUICIOS HACIA EL APROVECHAMIENTO. IV. SITUACIÓN A FINALES DE LA ÉPOCA MODERNA. V. BIBLIOGRAFÍA.