Orriak: 383-403
Erantsitako artxiboa: PDF icon 05_IURA[384-403]_Fedhav.pdf

Estatu frankistaren eta Nafarroaren arteko harremanak aztertu dituen bibliogra- fiak ez ditu gerra zibileko gatazkak ia aipatu ere egiten. Hala ere, Estatua nork eta nola bideratuko zuen erabakitzeko borrokan, karlistak eta falangistak, kolpea eman zuten militarren bazkide politikoak izanik, elkarren aurka jarri ziren, eta euren proiektu nazionalak zehazteko edo gaitzesteko elementu gisa erabili zuten Nafarroako forua. Gehiengoarentzat ezezaguna den zitalkeriaz jokatu zuten.

irakurri gehiago
05 Urr 2017
Orriak: 341-381
Erantsitako artxiboa: PDF icon 05_IURA[341-381]_Fedhav.pdf

Artikulu honek bi zati dauzka. Lehenbizikoan, Espainiako berrogeita hamar probintzietako historiaren berri ematen da, 1833 bitarte, Hego Euskal Herriko lau probintziak nabarmenduz. Bigarren zatian, data horretatik autonomien es- tatua sortu bitarte (1979-1995) izaniko eskualdekatze proiektuak azaltzen dira, bi foru erkidegoei garrantzi berezia emanik. Abertzaletasunaren sorrera ez dago probintziagintzarekin loturik.

Sumarioa:

I. INTRODUCCIÓN. II. ORIGEN Y PERMANENCIA DE LAS PROVINCIAS.  1. Desde los romanos al siglo XVIII. 2. Las innovaciones ilustradas. 3. Hacia las provincias actuales (siglo XIX). 4. El siglo XX. III. LOS PROYECTOS DE REGIONALIZACIÓN (1833-1975). IV. CONCLUSIÓN. V. BIBLIOGRAFÍA.

irakurri gehiago
05 Urr 2017
Orriak: 269-340
Erantsitako artxiboa: PDF icon 05_IURA[269-340]_Fedhav.pdf

Autoreak lehen zatian Estrabonen (K. a. 27-25 inguruan) Geografiaren ezauga- rriak aztertzen ditu. Lehenik deskribatzen eta finkatzen ditu obraren edukia, idaz- ketaren data, literatur generoa, helburu eta jasotzaileak, edizio eta itzulpenak. Bestetik, Estrabonen pentsaera ulertzen lagunduko duten zenbait argibide ema- ten du, hala nola, hark nola ulertzen dituen zibilizazio eta basakeria kontzeptuak, edo Erromatar Inperioarekiko duen jarrera.

Sumarioa:

I. ESTRABÓN Y SU GEOGRAFÍA. 1. Datos biográficos. 2. La Geografía de Estrabón. 2.1. Título y contenido. 2.2. Fecha de composición. 2.3. Género literario. 2.4. Objetivos y destinatarios de la Geografía. 2.5. Tradición manuscrita. 2.6. Ediciones. 2.7. Traducciones, comentarios y otros instrumentos de trabajo. 3. Algunos puntos de referencia para la interpretación de Estrabón. 3.1. El mundo de Estrabón. 3.2. Ideas etnográficas de Estrabón. 3.3. Conceptos de civilización y barbarie. 4. Actitud de Estrabón ante el Imperio romano. II. FUENTES DE LA GEOGRAFÍA DE ESTRABÓN. 1. El problema. 2. Tipos de fuentes. 2.1. Tratados científicos y obras literarias. 2.2. Periplos. 2.3. Itinerarios. 2.4. Informes privados. 2.5. Informes oficiales. 2.6. Material cartográfico. 3. Geógrafos e historiadores. 3.1. Piteas. 3.2. Erastóstenes. 3.3. Artemidoro. 3.4. Polibio. 3.5. Asclepíades. 3.6. Posidonio. 3.7. César. 3.8. Timágenes. 3.9. Asinio Polión. 4. Utilización de las fuentes por Estrabón. 5. Conclusiones. III. BIBLIOGRAFÍA.

irakurri gehiago
05 Urr 2017
Orriak: 221-254
Erantsitako artxiboa: PDF icon 05_IURA[221-254]_Fedhav.pdf

Antzinako Erregimenean, Avellanedako Batzarra izan zen Enkarterriko batzar ordezkatzailea. Erakunde hori aztertuko dugu lan honetan; lehenik eta behin ikuspuntu sinkronikotik, XVI. eta XVIII. mendeetan bere funtzionamendua, funtzioak eta ordezkaritza sistema nolakoak izan ziren ikusteko. Avellanedako Batzarrak 1806an desagertu zen arte mende modernoetan izan zuen bilakaera ere aztertuko dugu. Bilakaera horrek garbi erakutsiko digu Enkarterriak garai modernoan gorputz politiko berezi gisa zuen bizitasuna, eta aro garaikidearen hasieran izaniko krisia eta desagerpena.

Sumarioa:

I. LAS ENCARTACIONES: UN CUERPO POLÍTICO SINGULAR EN EL SEÑORÍO DE BIZKAIA. II. LAS JUNTAS DE AVELLANEDA: ANÁLISIS SINCRÓNICO. 1. El funcionamiento de la asamblea y sus principales oficiales. 2. El sistema corporativo de representación. 3. Las funciones de las Juntas de Avellaneda. III. LAS JUNTAS DE AVELLANEDA: ANÁLISIS DIACRÓNICO. 1. El siglo XVI: plena autonomía encartada. 2. El siglo XVII: rechazo al proceso de integración territorial. 3. El siglo XVIII: incremento de la conflictividad entre el Señorío y las Encartaciones. IV. LA DESAPARICIÓN DEL CUERPO POLÍTICO ENCARTADO Y DE LAS JUNTAS DE AVELLANEDA. 1. Un nuevo contexto judicial, político y social. 2. La incorporación de Gordejuela, Carranza, Valle de Somorrostro, Güeñes y Trucíos. 3. La conflictiva incorporación de Zalla, Galdames, Sopuerta y Arcentales. V. BIBLIOGRAFÍA.

irakurri gehiago
05 Urr 2017
Orriak: 201-219
Erantsitako artxiboa: PDF icon 05_IURA[201-219]_Fedhav.pdf

Avellanedan batzarra egin zela adierazten duen lehenengo erreferentzia 1394 ingurukoa da, baina, zantzu batzuen arabera, XII. mendearen bigarren erditik aurrera ere egiten zirela ondoriozta daiteke. Behe Erdi Aroan, batez ere bilera pertsonalak izaten ziren Batzarrak: ahaide zaharrenak joaten ziren haietara, fa- milia ordezkatuz. Bileren garapena baldintzatzen zuten jarraitzaile talde handi batek lagunduta joaten ziren. Antza, XVI. mendean hasi zen ordezkaritza lurral- de mailakoa izaten, eta hala izaten jarraitu zuen Antzinako Erregimen osoan.

Sumarioa:

I. ORÍGENES. II. ASISTENTES. III. LUGAR DE REUNIÓN. IV. FUNCIONES. V. BIBLIOGRAFÍA.

irakurri gehiago
05 Urr 2017
Orriak: 157-188
Erantsitako artxiboa: PDF icon 05_IURA[157-188]_Fedhav.pdf

Erdi Aroko Enkarterriko egoera ulertzeko, beharrezkoa da garai hartako Bizkaiko Jaurerriaren ibilbide historikoari erreparatzea, esparru politiko horretantxe bai- tzegoen txertatuta. Komenigarria da bailara, kontzeju eta hiribilduetan banatu- tako lurralde banaketak nolakoak izan ziren ulertzea ere. XII. mendearen amaiera aldean, populatzeko modu berriak agertu ziren eta, ondorioz, aurreko administra- zioaren erregimen orokorrak hiribilduei emandako espazioa banandu egin zen.

Sumarioa:

I. INTRODUCCIÓN. II. LOS ESPACIOS URBANOS. 1. Balmaseda. 1.1. Los primeros momentos de la villa y la vinculación al Señorío. 1.2. El desarrollo de Balmaseda en la Edad Media. 1.3. La disposición urbana de Balmaseda en la Edad Media. 2. Lanestosa. 3. Portugalete. III. BIBLIOGRAFÍA.

irakurri gehiago
Orriak: 103-149
Erantsitako artxiboa: PDF icon 05_IURA[103-149]_Fedhav.pdf

Historiografiaren tradizioan nagusitu den ikuspuntu positibistatik ez, baizik eta gertakari kulturalaren ondorio gisa ulertuta (hau da, Zuzenbidea agirien bidez ezagutaraztea eta aplikatzea), Enkarterriko hiribilduetako eta kontzejuetako fo- ruek ez dituzte espazioak eta denborak eragindako desberdintasunak besterik eskaintzen, jaurerriko gainerako herriekin eta penintsulako beste erreinu batzu- ekin gertatzen den bezala.

Sumarioa:

I. INTRODUCCIÓN. II. EL PROCESO DE FORMACIÓN DE LOS TEXTOS FORALES. III. LA FORMACIÓN DE LOS FUEROS VIZCAÍNOS. 1. Las redacciones forales de las villas. 1.1. La carta foral de Logroño. 1.2. Su recepción en las villas. 1.3. Análisis diplomático de los textos forales. 1.3.1. Los Fueros de Valmaseda y Lanestosa. 1.3.2. El Fuero de Bermeo. 1.3.3. Las cartas forales del siglo XIV. 1.3.4. Las versiones vizcaínas del estatuto riojano. 2. El derecho de la Tierra Llana. 2.1. El Fuero Viejo de las Encartaciones. 2.2. El Fuero de 1503. IV. BIBLIOGRAFÍA.

irakurri gehiago
05 Urr 2017
Orriak: 009-102
Erantsitako artxiboa: PDF icon 05_IURA[9-102]_Fedhav.pdf

Honako lan honetan Bizkaiko mendebaldeko eskualde baten, Enkarterrien, zu- zenbide berezia aztertzen da. Aurreragoko testurik gorde ez denez, Aro Moder- notik iritsi zaizkigun kopien edizioen berri ematen da halaber. Zuzenbidearen bilakaera aztertzerakoan, 1342ko Juan Nuñez de Lararen Koadernoa da abiapun- tu, ondoren 1394ko Gonzalo Mororen Ordenantza Penalak ikertuko dira –Moro korrejidore berak Gipuzkoa eta Bizkairako egin zituen ordenantzekin alderatzen direlarik–, eta azkenik 1503ko Forua ikusiko da. Hamaseigarren mendean ber- tan ordezkatuko du Bizkaiko Foruak Enkarterrietakoa.

Sumarioa:

I. LAS ENCARTACIONES DE BIZKAIA. II. LAS EDICIONES DEL FUERO DE LAS ENCARTACIONES. 1. La edición de Fernando de la Quadra Salcedo de 1916. 2. La edición del Instituto de Estudios Vascos de la Universidad de Deusto de 1991. 3. La edición en las "Fuentes documentales medievales del País Vasco" de Eusko Ikaskuntza, de 1994. 4. Bibliografía. III. LAS COPIAS DE LOS FUEROS DE LAS ENCARTACIONES. 1. Copias del Cuaderno Penal de Gonzalo Moro de 1394 (Fuero de Avellaneda). 2. Copias del Fuero reformado de 1503 (Fuero Viejo de las Encartaciones de Bizkaia). 3. La elección de la copia elaborada por Fray Martín de Coscojales. IV. EVOLUCIÓN DEL DERECHO DE LAS ENCARTACIONES. 1. El Derecho altomedieval del norte peninsular. 2. Sobre la vigencia en la Encartación del Cuaderno de Juan Núñez de Lara de 1342 dictado para la Bizkaia nuclear. 2.1. La elaboración del Cuaderno. 2.2. El contenido del Cuaderno. 3. El Fuero Viejo o Fuero de Avellaneda o Cuaderno Penal de Gonzalo Moro de 1394. 3.1. El movimiento hermandino en Bizkaia y en Gipuzkoa. 3.2. El papel desempeñado por la Monarquía y sus oficiales: el corregidor Gonzlao Moro. 3.3. Elaboración en 1394 del Cuaderno de Gonzalo Moro en Bizkaia, en las Encartaciones y en Gipuzkoa. 3.4. Examen comparado entre las Ordenanzas de Gonzalo Moro de la Bizkaia nuclear, de la Encartación y de Gipuzkoa.  4. Sobre la vigencia parcial en las Encartaciones del Fuero Viejo de Bizkaia de 1452. 4.1. Redacción del Fuero Viejo.  4.2. El Fuero Viejo de Bizkaia y sus menciones a las Encartacaiones. 5. El Fuero reformado de las Encartaciones de 1503. 5.1. La elaboración del Fuero de 1503. 5.2. La estructura del Fuero reformado. 5.3. Sobre el contenido del Fuero. 5.4. Algunas cuestiones singulares de Derecho sustantivo. V. DECLIVE Y DESAPARICIÓN DEL FUERO ENCARTADO. VI. BIBLIOGRAFÍA FUNDAMENTAL CITADA.

irakurri gehiago
05 Urr 2017