Páginas: 205-279

Fernando VII.a 1814. urtean itzuli zenean, Cádizko Gorteen lanak dam- natio memoriae pairatu zuen; horren aurrean, Cádizen egon ziren Hego Eus- kal Herriko diputatuek foru aldundiekin izandako hartu-emanen –eskutitzak, ordezkaritzak edo memoriak– artxibo-agiriak lan honetan berreskuratzea oso bide egokia da 1812ko Konstituzioaren eta foruen arteko harremanari buruzko eztabaida zehatz-mehatz ezagutzeko, zeren eta, 1812ko liberalismoaren aurkako ondorengo historiografiek berau isilarazi egin baitzuten.

Sumario:

I. PLANTEAMIENTO. LOS LÍMITES DE LA SOBERANÍA NACIONAL COMO MARCO INTERPRETATIVO DE LA RELACIÓN ENTRE FUEROS Y CONSTITUCIÓN. II. RASGOS PROSOPOGRÁFICOS COMUNES DE LOS DIPUTADOS ESTUDIADOS. UNA PRIMERA APROXIMACIÓN HISTÓRICO-JURÍDICA. III. LA CONSTRUCCIÓN HISTORIOGRÁFICA EN TORNO A LA ACTUACIÓN DE LOS DIPUTADOS VASCOS Y NAVARROS EN CÁDIZ. IV. EL PROBLEMA JURÍDICO DE LA REPRESENTACIÓN. FORMAS TRADICIONALES vs. DIPUTADOS SUPLENTES. V. OTRA APROXIMACIÓN AL TEMA FORAL EN CÁDIZ: LAS REFERENCIAS DE LOS DIPUTADOS VASCOS Y NAVARROS A LOS FUEROS, EN CONTRAPOSICIÓN AL TRATAMIENTO QUE DE ELLOS HACE EL MANIFIESTO DE LOS PERSAS.. 1. La interpretación contraria a la compatibilidad entre la Constitución de 1812 y los Fueros. 2. La compatibilidad entre la Constitución y los Fueros. 2.1. La compatibilidad a partir de la coincidencia material de un orden jurídico preexistente. 2.2. La compatibilidad a partir de la consideración de los Fueros como regulación administrativa particular subordinada a la Constitución. VI. CONCLUSIONES. VII. SIGLAS UTILIZADAS. VIII. BIBLIOGRAFÍA.

leer más
09 Oct 2017
Páginas: 169-203

Txostenaren lehen atalean euskal ordezkariek Baionako Biltzarrean hartutako jarrera eragin zuten aurrekari politikoak eta instituzionalak deskribatuta daude, hala XVIII. mendeko foru sistemaren bilakaera nola Espainiako Monarkiaren eta Frantziako Errepublikaren arteko Konbentzio Gerrak eragin zuen asaldura, bai eta Godoyk Hego Euskal Herriko foruen aurka erabilitako politika oldar- korraren ondorioak ere.

Sumario:

I. EL CONTEXTO POLÍTICO E IDEOLÓGICO. 1.1. Los antecedentes políticos e institucionales. 2. Las ideas preexistentes sobre la organización del Estado y la foralidad vasca. Larramendi y Llorente como paradigmas de un modo de pensar. 2.1. El despotismo ilustrado y los Fueros. 2.2. El pactismo radical de Larramendi. 2.3. El absolutista ilustrado Llorente interpreta los Fueros. II. LA PARTICIPACIÓN DE REPRESENTANTES DE LAS PROVINCIAS FORALES EN LA JUNTA DE BAYONA. 1. Paz relativa en las provincias tras la insurrección general contra los franceses. 2. Los Fueros se mantienen, al menos provisionalmente, en el Estatuto de Bayona. III. BIBLIIOGRAFÍA CITADA.

leer más
09 Oct 2017
Páginas: 063-167

Artikulu honetan, nafarroako konstituzio historikoaren kontzeptuari buruz 1777 eta 1808 artean sorturiko bi arrazoibide nagusiak aztertuko ditugu. lehena, so- rrerarekin zerikusia du, 1776-1777an datatuta dago, eta nafarroako Diputazioak Gaztelako kontseiluko Campomanes gobernadore zibilarekin soldadutzaren in- guruan urte haietan zehar izandako polemikaren ildotik sortu zen. Arrazoibide horren eragilea Juan Bautista de San Martin y navaz nafar jurista izan zen, eta akordioetarako joera erradikala zuen ezaugarri nagusi.

Sumario:

I. EL SURGIMIENTO DEL CONCEPTO DE CONSTITUCIÓN HISTÓRICA DE NAVARRA. EL BORRADOR DE REPRESENTACIÓN DE JUAN DE BAUTISTA DE SAN MARTÍN Y NAVAZ. 1. El concepto de Constitución Histórica Española de Campomanes. 2. La polémica sobre las quintas hasta mayo de 1777. 2.1. El informe de los fiscales don Pedro Rodríguez de Campomanes y don Pedro González de Mena de 1772. 2.2. La reactivación de la polémica en 1776-1777. La representación de la Diputación de septiembre de 1776. 2.3. La figura de Juan Bautista de San Martín y Navaz. 2.4. La Representación de la Diputación de 6 de septiembre de 1776. 2.5. La respuesta de Campomanes de febrero de 1777. 3. El discurso fundacional sobre la Constitución Histórica de Navarra. El borrador de representación de Juan Bautista de San Martín y Navaz de 1777. 3.1. El carácter de borrador de la Representación de Juan Bautista de San Martín. 3.2. El Borrador de Representación de Juan Bautista de San Martín y Navaz. 3.2.1. Apartado introductorio. 3.2.2. El origen de la sociedad civil. 3.2.3. La aplicación de la teoría del origen de la sociedad civil a Navarra. 3.2.4. El pacto como derecho positivo inalterable. 3.2.5. Los fueros como costumbre con carácter de ley fundamental y de constitución histórica. 3.2.6. Modificación de la constitución navarra por la obligatoriedad del derecho general de España. 4. La representación final de la Diputación de 1777. 5. La crítica de San Martín a la representación presentada por la Diputación. 6. El rechazo de las críticas de San Martín. 7. El final de la polémica acerca de las quintas. II. LA ADAPTACIÓN DEL DISCURSO SOBRE LA CONSTITUCIÓN HISTÓRICA DE NAVARRA AL NUEVO MARCO LIBERAL DE 1808-1812. EL PAPEL DE ALEJANDRO DOLAREA. 1. El texto de 1808 sobre la Constitución de Navarra. El contenido del documento. 2. La finalidad del documento. Su empleo como argumentación en la reunión de Bayona. 3. La correspondencia de la Diputación con los representantes navarros. 4. El autor presumible del documento. El síndico Alejandro Dolarea. 5. Otro texto de Dolarea. El informe de 1809 remitido a la Junta Central sobre la Constitución de Navarra. 6. El grado de novedad de las tesis de Dolarea. Los textos sobre las constituciones históricas de las diversas regiones españolas. 6.1. Las aportaciones de Martínez Marina. 6.2. Las aportaciones de los autores que trataron de las demás Constituciones históricas de la monarquía. 7. Las raíces del pensamiento de Dolarea. 6.2. Las aportaciones de los autores que trataron de las demás Constituciones históricas de la monarquía. 7. Las raíces del pensamiento de Dolarea. Su posible conexión con Victorián de Villava. 8. Los rastros de las tesis de Dolarea en el discurso preliminar de presentación del Proyecto de Constitución de 1812. 9. El fracaso del intento de adecuación discursiva de Dolarea acerca de la Constitución Histórica de Navarra. III. BIBLIOGRAFÍA.

leer más
09 Oct 2017
Páginas: 041-062

Antzinako Erregimenaren oinarrizko legeen eta 1812ko Espainiako monarkia- ren Konstituzioaren artean, politikaren eta historiaren kontzeptu plurala zegoen. 1810eko Ezohiko Gorteen eta Gorte Orokorren garaian, Nafarroako Erresuma eta euskal probintziak ziren euren konstituzio historikoa instituzionalki jokoan jarri zuten bakarrak. Halere, demokrata liberalek edo moderatu jovellanistek bat zetozen probintzietako konstituzioak ezeztatzeko ideiarekin, bateratasun poli- tikoa eta juridikoa arrazionalismoaren mendearen ezaugarrietako bat zela uste baitzuten.

leer más
09 Oct 2017
Páginas: 009-039

Historiografiak luzaroan eman diona baino garrantzia handiagoa du 1808ko Baionako Konstituzioak, erabakigarria baita Espainiako Konstituzioaren histo- ria ulertu ahal izateko. Konstituzio eredu anbibalentea da, zentzu politikoan zein juridikoan, bi interpretazio posible eta baliodun baititu, frantziar zein espainiar ikuspuntutik. Horrek zenbait barne kontraesan dakartza, eta bereziki nabarme- nak dira lurralde antolamenduari dagokionean.

Sumario:

I. QUELQUES PRÉCISIONS PRÉLIMINAIRES. II. MODÈLE DE L'IDÉE DE CONSTITUTION ET MODÉLISATION DES EXPÉRIENCES CONSTITUTIONNELLES. III. NATURE ET CARACTÉRISTIQUES DE LA CONSTITUTION DE BAYONNE DE 1808. IV. L'ORDONNANCEMENT TERRITORIAL DE LA MONARCHIE: LES CONTRADICTIONS INTERNES DE LA CONSTITUTION DE 1808. V. BIBLIOGRAPHIE.

leer más
09 Oct 2017
Páginas: 683-727

Este estudio centra su esfuerzo en la presentación de un documento, pensamos que secreto, de gran valor para conocer los intentos del Ministro de Hacienda Jean Orry y el Fiscal del Consejo de Castilla Melchor Rafael de Macanaz, en plena guerra con Cataluña (1714) por reincorporar los derechos reales que a los Señores de Vizcaya primero, y los Reyes de Castilla (como tales Señores) después, correspondían en el Señorío, y que habían ido otorgando a lo largo de los siglos a diversos mercenarios para pago, sobre todo, de sus lanzas y ballesteros; y en menor medida los derechos que tenía en Guip

Sumario:

I. CONTEXTO HISTÓRICO. II. ANTECEDNETES. III. EL MEMORIAL. 1. Ubicación. 2. Fecha de redacción. 3. Autoría. 4. Contenido: planteamiento de la situación. 5. Contenido: remedios que se proponen para evitar los daños que padecía la Hacienda Real en Vizcaya. IV. GUIPÚZCOA Y ÁLAVA. V. EPÍLOGO. VI. DOCUMENTO. VII. BIBLIGRAFÍA CITADA.

leer más
04 Oct 2017