Orriak: 113-155
Erantsitako artxiboa: PDF icon Iura Vasconiae 13[113-155].pdf

1973az geroztik Foru Berria edo Foru Zuzenbide Pribatuaren Bilduma izan da horretarako kodea eta Zuzenbide Publikoaren aldekoa baita eskubide eta ondasun publikoak eta pertsona juridiko administrariak ere. Oinarrien eta instituzioen berreskuratze- eta kodetze-bokazioko Zuzenbide nafarraren sistematizaziorako aurrerapausoa izan zen. Aldaketa sozial eta juridikoek eguneratzea eskatzen dute, Nafarroari aitortutako eskumen legegileak iradokitako arau zehatzetan bildutakoa ezabatzeraino.

Sumarioa:

I. INTRODUCCIÓN. II. Regulación civil de personas jurídicas administrativas. 1. La Diputación Foral. 2. Los Concejos. 3. Instituciones de los valles de Baztán, Roncal y Salazar. 4. Las Bardenas Reales. 5. Las Juntas o “Patronatos mere legos”. 6. Cajas Rurales y Hermandades. 7. Las fundaciones. III. Regulación civil de bienes y derechos públicos. 1. Principios generales. 2. Comunidad en mancomún. 3. Corralizas. 4. Facerías y comunidades faceras. 5. Helechales. 6. Dominio concellar. 7. Vecindades foranas. 8. Redención y retracto. IV. BIBLIOGRAFÍA.

irakurri gehiago
09 Urr 2017
Orriak: 037-092
Erantsitako artxiboa: PDF icon Iura 12[37-92]_fedhav.pdf

Laburpena: Foru Erregimena Berrezarri eta Hobetzeari buruzko 13/1982 Lege Organikoa indarrean jarri ondoren, Lege hark identitateari, erakundeei eta eskumenei lotuta zekarren edukia gauzatu zen Lege hark aurrez ikusitako Foru Erkidegoa eratzeko. Ordutik, hainbat aldaketa txiki egin zaizkio eta baita erreforma- saiakera sakonago bat ere.

Sumarioa:

I. LEGISLATURAS Y GOBIERNOS. II. IDENTIFICACIÓN E IDENTIDAD. 1. Comunidad Foral. 2. Titular de derechos originarios e históricos. 3. Naturaleza y objeto. 4. Territorio. 5. Condición política. 6. Derechos y deberes de los navarros. 7. Los símbolos: el escudo y la bandera. 8. Capitalidad. 9. Las lenguas oficiales. III. INSTITUCIONES. 1. El Parlamento o Cortes de Navarra. 2. El Gobierno o Diputación Foral. 3. El Presidente. IV. COMPETENCIAS. 1. Derechos históricos y unidad constitucional. 2. Tipos de competencias. A) Competencias históricas o forales. B) Competencias autonómicas. C) Competencias mixtas. V. CONCLUSIONES. VI. BIBLIOGRAFÍA.

irakurri gehiago
09 Urr 2017
Orriak: 533-573
Erantsitako artxiboa: PDF icon iura11[533-573]_fedhav.pdf

Nafarroako Foru Eraentza Berrezarri eta Hobetzeari buruzko Lege Organikoaren hitzaurreak Nafarroako Erreinuaren bilakaera deskribatzen du gaur egun arte, autogobernua erregimen konstituzional liberalera eta 1978ko Konstituziora egokitu zela aintzat hartuta. Printzipioak atariko tituluaren artikuluetan islatzen dira, eta bertan jasotzen dira identitatearen elementuak komunitate politiko gisa.

Sumarioa:

I. INTRODUCCIÓN. II. El preámbulo como símbolo político. III. La necesidad de dotar de un preámbulo a la LORAFNA. IV. CONTENIDO. V. Su valor jurídico. VI. La plasmación de sus declaraciones en el Título Preliminar. 1. La Comunidad Foral (art. 1). 2. Titular de derechos originarios e históricos (art. 2). VII. Conclusión. VIII. BIBLIOGRAFÍA.

irakurri gehiago
09 Urr 2017
Orriak: 131-169
Erantsitako artxiboa: PDF icon iura11[131-169]_fedhav.pdf

Erregimen politiko autoritariotik konstituzionalerako aldaketa Estatu osoan gertatu zen, Trantsizio izenez ezagutzen den prozesuan; diktadorea hil zenetik, Konstituzioaren aldarrikapenera arte. Aldi horretan eta deszentralizazio politiko eta administratiboko erregimena eratzen zen bitartean, aurreautonomiako behin -behineko erregimenak ezarri ziren.

Sumarioa:

I. EL NUEVO RÉGIMEN POLÍTICO. II. LA TRANSICIÓN POLÍTICA EN NAVARRA. 1. Los primeros pasos en 1976-1977. 2. La preautonomía vasca y Navarra. 3. Reintegración foral plena, amejoramiento del Fuero y democratización de las instituciones. III. NAVARRA EN EL PROYECTO DE CONSTITUCIÓN. IV. EL REAL DECRETO 121/1979, DE 26 DE ENERO, Y EL PARLAMENTO FORAL. 1. El camino a la definitiva democratización. 2. El panorama político-ideológico. V. CONCLUSIONES. VI. BIBLIOGRAFIA.

irakurri gehiago
09 Urr 2017
Orriak: 279-322
Erantsitako artxiboa: PDF icon iura10[279-322]_fedhav.pdf

Nafarroak, 1841eko Legearen bidez, bere gobernu-sistema aurre-liberala 1839ko Legean ezarritakoari egokitzea onartu zuen. «Probintzia salbuetsi»etako aldundiek, ordea, ez zuten halakorik egin, eta haiei inposatu egin zieten 1876ko uztailaren 21eko Legea. Lege hori Nafarroara zabaltzeko asmoen aurrean, Aldundiak babestu egin zuen bere eraentza, baina gatazkak egon ziren arlo ekonomikoari eta zergei zegokienez, eta, ondorioz, geroagoko hitzarmenetan jaso beharreko ekarpena areagotu egin zen.

Sumarioa:

I. LA REVISIÓN DE LA LEY DE 1841. 1. Aspectos políticos. 2. Aspectos económicos. 3. Aspectos administrativos. II. LA APLIACIÓN DEL RÉGIMEN FISCAL GENERAL Y LA NEGOCIACIÓN DEL CONVENIO DE 1877. III. LA GAMAZADA. IV. LA ASAMBLEA DE 30 DE DICIEMBRE DE 1918 Y LA REINTEGRACIÓN FORAL. V. LA DICTADURA Y NAVARRA. 1. La reforma del régimen local de Navarra. 2. Las cuestiones forales pendientes. 3. La revisión y negociación del cupo. 4. La regulación tributaria. 5. La invocación de los principios de la foralidad. 6. Aprobación del Convenio Económico. 7. El debate sobre su anulación. VI. CONCLUSIONES. VII. BIBLIOGRAFÍA.

irakurri gehiago
09 Urr 2017
Orriak: 327-373
Erantsitako artxiboa: PDF icon Iura 9_p. 327-373. ALLI.pdf

Nafarroako Erresumak eta bere erakundeek lehen konstituzionalismoarekin desagertu ziren (1808-1814). Bergararen Hitzarmenaren ondoren, eta 1837ko Konstituzioaren esparruan, foruak eta hauen egokitzapena erregimen konstituzionalari berretsi zituen 1839ko Legea promulgatu zen. 1841eko legeak Nafarroako probintziako Diputazioaren erregimen berezia ezarri zuen, gainerako probintziekiko «barruko gobernuko» autogobernu administratibo eta ekonomiko bereizitakoaren onarpenarekin.

Sumarioa:

I. EL FIN DEL REINO DE NAVARRA CON EL PRIMER CONSTITUCIONALISMO. II. EL ESTATUTO REAL Y LA CONSTITUCIÓN DE 1837. III. LA LEY CONFIRMATORIA DE LOS FUEROS DE 1839. IV. LA LEY DE 16 DE AGOSTO DE 1841. 1. El Decreto de 15 de diciembre de 1840. 2. Contenido y alcance. V. EL DEBATE SOBRE LA NATURALEZA JURÍDICA DE LA LEY DE 1841. 1. Su consideración como un pacto. 2. Ley formal cuyo contenido material precisa de acuerdo. 3. La negación del carácter de pacto. 4. Tratamiento por la jurisprudencia. VI. UNA TESIS INÉDITA SOBRE LA NATURALEZA LEGAL DEL RÉGIMEN FORAL. VII. BIBLIOGRAFÍA.

irakurri gehiago
09 Urr 2017
Orriak: 325-384
Erantsitako artxiboa: PDF icon Iura 8_325-384-Alli.pdf

Espainian, XIX. mendean, absolutismotik liberalismorako trantsizioa gatazka armatu baten erdian jazo zen (1808-1814), eta orduan aldarrikatu ziren ere Baio- nako Estatutua eta cadizko Konstituzioa. Aldi hartan, Nafarroako Erresumako erakundeak gertatzen ari zen gatazka guztietan nahasita ikusi zuten euren burua, eta, ondorioz, Erresuma uzteaz gain, herritarrak okupazioaren aurka mobiliza- tu zituzten, prozesu konstituzionaletan parte hartu zuten eta euren erakundeak konstituzio historiko baten bidez gobernatzen zirela erakusten saiatu ziren.

Sumarioa:

I. LA TRANSICIÓN DEL ABSOLUTISMO AL LIBERALISMO EN EL TURBULENTO SIGLO XIX ESPAÑOL. II. LA GUERRA DE LA INDEPENDENCIA (1808-1814). III. LA CONSTITUCIÓN DE BAYONA DE 20 DE JUNIO DE 1808. 1. La monarquía josefina. 2. La Constitución de la monarquía. 3. Las instituciones de Navarra durante el periodo napoleónico. IV. LA CONSTITUCIÓN DE CÁDIZ DE 19 DE MARZO DE 1812. 1. Establecimiento del régimen liberal. 2. Navarra y el régimen constitucional. 3. Reinado de Fernando VII. V. LOS INTENTOS DE DEMOSTRAR LA EXISTENCIA DE UNA CONSTITUCIÓN NAVARRA. 1. La determinación de la constitución histórica. 2. Los documentos sobre la constitución de Navarra. VI. BIBLIOGRAFÍA CITADA.

irakurri gehiago
09 Urr 2017
Orriak: 283-335
Erantsitako artxiboa: PDF icon 12. IURA_5_283-335.pdf

Ibarretxe Plana izeneko proposamenaren eta Kataluniako estatutuaren erre- formaren ostean, autonomia estatutuen bosgarren aldaketa etapa abiatu zen. nafarroan ere izan zuen isla horrek 2003. urtearen amaieran lOrAFnAren erreforma aztertzeko batzorde txostengilea sortu zenean. legegintzaldian zehar lanean aritu bazen ere, batzordea ez zen inolako emaitza praktikora iritsi eta ino- lako proposamenik ere ez zuen egin, maila txikiko hainbat akordio egon badau- den arren.

Sumarioa:

I. LA LEY ORGÁNICA DE REINTEGRACIÓN Y AMEJORAMIENTO DEL RÉGIMEN FORAL DE NAVARRA. 1. El reconocimento constitucional de los derechos históricos. 2. La actualización del régimen foral. 3. Las Bases de Reintegración y Amejoramiento. 4. El nuevo régimen foral. II. PROPUESTAS PARA EL CAMBIO NORMATIVO. 1. La ponencia parlamentaria. 2. Las propuestas de reforma formuladas por los Grupos Parlamentarios constitucionalistas. 2.1. Unión del Pueblo Navarro (UPN). 2. Partido Socialista de Navarra (PSN). 2.3. Convergencia de Demócratas de Navarra (CDN). 2.4. Izquierda Unida (IU). 3. Las propuestas presentadas por los Grupos Parlamentarios nacionalistas. 3.1. Aralar. 3.2. Eusko Alkartasuna (EA). 3.3. Partido Nacionalista Vasco (PNV). 3.4. Nafarroa Bai. 4. Acuerdos mínimos. 5. Final de la Ponencia sobre Autogobierno. III. NEGOCIACIÓN DE UNA NUEVA REFORMA PARCIAL. IV. BIBLIGORAFÍA.

irakurri gehiago
06 Urr 2017
Orriak: 515-646
Erantsitako artxiboa: PDF icon IURA 6_515-644-Alli.pdf

1841eko Foruen Legeak berezko Ogasuna sortu zuen Nafarroako antzinako Erreinuaren erakundeei zegozkienez gain. bestalde, Nafarroak Estatuari zerga zuzena ordaindu behar ziola ezarri zuen, Gorteen Monarkiari ematen zioten do.haintzari lotuta eta horixe izango da Estatuko diru-kutxa nagusiari Nafarroak emango dion kupoa. Errealitate hartan Tejada Valdoseraren Hitzarmena (1877) eta 1927ko Hitzarmena ezarri zituzten, berez, lehen Hitzarmen Ekonomikoa.

Sumarioa:

I. LA PUGNA ENTRE DOS SISTEMAS POLÍTICOS: LA PRIMERA GUERRA CARLISTA. II. LA TRANSFORMACIÓN INSTITUCIONAL Y EL PREDOMINIO DE LA BURGUESÍA LIBERAL. III. LA LEY CONFIRMATORIA DE LOS FUEROS DE 1839. 3.1. La aceptación del Convenio de Vergara. 3.2. La garantía de la unidad constitucional. IV. LA LEY DE 16 DE AGOSTO DE 1841. 4.1. El Decreto de 15 de diciembre de 1840. 4.2. Contenido y alcance de la Ley de 1841. 4.3. Sobre su naturaleza paccionada. 4.4. La negación del carácter de pacto. 4.5. La Ley de 1841 y la autonomía fiscal de Navarra. 4.5.1. La Hacienda del Reino. 4.5.2. La reforma de la Hacienda de Navarra por la Ley de 1841. V. LA REFORMA FISCAL DE 1845 Y EL CONVENIO ECONÓMICO DE 1849. 5.1. La reforma fiscal de Mon y Santillán. 5.2. El Convenio Económico de 1849. VI. EL CONVENIO ECONÓMICO DE TEJADA VALDOSERA DE 1877. 6.1. Su encuadramiento histórico en la restauración canovista. 6.2. La revisión de la Ley de 1841. 6.3. La aplicación del régimen fiscal general y la negociación del convenio. 6.4. Nuevos intentos de reforma. 6.5. La Gamazada. 6.6. Los Conciertos Económicos. VII. EL CONVENIO ECONÓMICO DE 1927. 7.1. Su encuadramiento en la Dictadura de Primo de Rivera. 7.10. Proyecto de bases para su negociación. 7.11. Rechazo de las Bases por el Gobernador. 7.12. La negociación del nuevo régimen fiscal. 7.12.1. Planteamiento de los negociadores. 7.12.2. La cuantía del cupo. 7.12.3. Reglamentación tributaria. 7.12.4. La invocación de los principios de la foralidad. 7.13. Aprobación del Convenio. 7.14. El debate sobre la anulación del Conveniio Económico. 7.15. Sus aspectos más relevantes. 7.2. El régimen fiscal tras la reforma de 1900. 7.3. El gobierno propone la modificación del cupo. 7.4. Reacción defensiva de las instituciones navarra. 7.5. Postrua del Consejo Foral Administrativo. 7.6. Actitudes del Gobierno, la Diputación y del Consejo Foral. 7.7. Visita y reunión con el Presidente del Consejo. 7.8. Adhesiones a la Diputación. 7.9. Las cuestiones forales pendientes. VIII. BIBLIOGRAFÍA.

irakurri gehiago
06 Urr 2017